Jak nietrudno zauważyć, wpisy opatrzone atrakcyjnie wyglądającym zdjęciem, grafiką lub filmem przyciągają użytkowników zdecydowanie bardziej skutecznie niż te, które posługują się wyłącznie tekstem. Wynika to z faktu, że człowiek chętniej analizuje informacje wzrokowo, w związku z czym odpowiednio dobrane zdjęcia pozostaną w pamięci odwiedzającego zdecydowanie dłużej niż napisane przez nas treści.
Należy jednak pamiętać, że zgodnie z prawem nie wszystkie grafiki znalezione w sieci możemy publikować bez zgody autora. Nie oznacza to jednak, że zasób darmowych fotografii jest niezadowalający. Wręcz przeciwnie! Nie potrzebujecie profesjonalnych grafików czy grubego portfela, aby Wasz wpis atrakcyjnie prezentował się w Internecie. Sieć ma do zaoferowania dziesiątki portali pozwalających na pobieranie darmowych zdjęć wysokiej jakości. Wiele zależy jednak od rodzaju licencji, jaka obowiązuje w przypadku poszczególnych grafik. W związku z tym w niniejszym artykule postaramy się wymienić najważniejsze z nich i w skrócie opisać sposób ich funkcjonowania, aby Wasze wpisy mogły łączyć atrakcyjną treść z przykuwającymi wzrok multimediami bez potrzeby naginania prawa.
Prawa autorskie, czyli jak nieświadomie okradamy twórców
Jak już wcześniej wspominaliśmy, nie wszystkie zdjęcia, muzykę czy filmy znalezione w sieci można wykorzystywać w tym samym zakresie. Dokładne wytyczne odnośnie posługiwania się cudzym utworem określane są przez prawo autorskie. W jego ujęciu wstawienie przez kogoś zdjęcia, grafiki czy innej treści w sieci nie upoważnia Cię do jej pobierania i udostępniania, jeżeli nie jesteś jej twórcą. W związku z tym warto zwracać uwagę na licencje, które obowiązują w przypadku znalezionych utworów.
Rodzaje licencji
Ograniczenia wynikające z prawa autorskiego określane są przez różnego rodzaju licencje. W zależności od typu Twojej działalności niektóre z nich mogą być przez Ciebie wykorzystywane, a inne nie. W związku z tym warto zapoznać się z najpopularniejszymi rodzajami licencji, które pomogą Ci szybko zweryfikować, czy dany utwór może zostać pobrany i udostępniony na twojej stronie WWW.
1.) All Rights Reserved – Wszystkie prawa zastrzeżone
W tym przypadku wykorzystywanie utworu jest restrykcyjnie ograniczone, przez co każde udostępnienie wymaga bezpośredniej zgody jego autora. Co ciekawe, licencja ta nie zawsze powinna odstraszać potencjalnego zainteresowanego, bowiem w wielu przypadkach autorzy godzą się na udostępnienie swojego zdjęcia, filmu czy utworu muzycznego bezpłatnie. Należy jednak pamiętać, że w przypadku tej licencji NIGDY nie możemy pominąć kontaktowania się z twórcą – byłoby to niezgodne z prawem.
2.) Creative Commons – Pewne prawa zastrzeżone
W ramach licencji Creative Commons (CC) autor sam określa, w jakim zakresie jego utwór może być kopiowany, zmieniany i udostępniany. Tego typu treści są najczęściej wyraźnie oznaczone w sieci, ponieważ samym twórcom zależy na rozpowszechnianiu swoich utworów.
Istnieje kilka typów licencji Creative Commons, różniących się przede wszystkim wykorzystywaniem utworu w zakresie komercyjnym. Poszczególne ich rodzaje wyszczególnimy w niniejszym artykule.
- CC BY PL – dozwolone jest kopiowanie, rozpowszechnianie i modyfikowanie utworu także w użytku komercyjnym. Nie można ograniczać innych osób w ramach korzystania z treści oznaczonej licencją CC BY PL. Konieczne jest oznaczenie autora utworu.
- CC BY NC – dozwolone jest kopiowanie, rozpowszechnianie i modyfikowanie utworu tylko w użytku prywatnym. Nie można ograniczać innych osób w ramach korzystania z treści oznaczonej licencją CC BY BC. Konieczne jest oznaczenie autora utworu.
- CC BY ND – dozwolone jest kopiowanie i rozpowszechnianie utworu także w użytku komercyjnym. Nie można ograniczać innych osób w ramach korzystania z treści oznaczonej licencją CC BY ND oraz rozpowszechniać zmodyfikowanego utworu.
- CC BY NC SA – dozwolone jest kopiowanie, rozpowszechnianie i modyfikowanie utworu tylko w użytku prywatnym. Nie można ograniczać innych osób w ramach korzystania z treści oznaczonej licencją CC BY NC SA. Konieczne jest oznaczenie autora utworu. Rozpowszechnianie zmodyfikowanych wersji utworu możliwe jest jedynie z wykorzystaniem tych samych praw autorskich.
- CC BY NC ND – dozwolone jest kopiowanie i rozpowszechnianie utworu tylko w użytku prywatnym. Nie można ograniczać innych osób w ramach korzystania z treści oznaczonej licencją CC BY NC ND. Nie można rozpowszechniać zmodyfikowanych wersji utworu.
- Public domain (CC0) – utwory oznaczone licencją CC0 nie są ograniczone żadnymi restrykcjami odnośnie prawa autorskiego. To właśnie one są najczęściej wykorzystywanymi treściami na portalach oferujących możliwość pobierania darmowych zdjęć, grafik, muzyki czy filmów. Utwory te mogą być zwielokrotniane, modyfikowane czy rozpowszechniane zarówno w celach prywatnych, jak i komercyjnych bez potrzeby pytania autora o zgodę.
UWAGA: Wykorzystując utwór CC0 nie możesz sugerować poparcia autora lub osoby identyfikującej utwór dla swojego wykorzystania.
Zamieszczając treści w sieci ZAWSZE warto mieć na uwadze prawa autorskie. W ten sposób nie tylko wyrażamy szacunek wobec twórców, których utwory wykorzystujemy, ale przede wszystkim dbamy o swoje bezpieczeństwo. Za złamanie praw autorskich grozi bowiem grzywna, kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 3.